O Leszku Kołakowskim

Leszek Kołakowski urodził się 23 X 1927 roku w Radomiu, a zmarł 17 lipca 2009 roku w Oksfordzie. Był filozofem, historykiem filozofii, ale i utalentowanym literatem, publicystą, eseistą. Jego prace naukowe, działalność publicystyczna i społeczna miały i mają ogromny wpływ na życie intelektualne i polityczne. Jest człowiekiem, którego dorobek znalazł uznanie w oczach międzynarodowej opinii, czego świadectwem są liczne nagrody i odznaczenia przyznawane przez międzynarodowe instytucje kulturalne i naukowe.

W całym życiu Leszka Kołakowskiego widać ogromny nacisk na etykę, na życie praktyczne (nie wyparł się marksizmu, bo każdy jest marksistą, jak i chrześcijaninem - wszyscy jesteśmy dziedzicami całej kultury). Poczucie smaku etycznego (podobnie Zbigniew Herbert) każe mu być odrzucanym przez wszystkich błaznem, aby szukać trwałych i mocnych prawd (Poznacie prawdę a prawda was wyzwoli). Wzorując się na Spinozie szuka czegoś, co w świecie bytów skończonych byłoby absolutne, choć przynależące do natury. Pod wpływem Spinozy pisze: Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwyznaniowym XVII wieku (1997). Dostrzega wiele negatywów Kościoła (jawi się jako analogat partii komunistycznej) w dziejach. Dzięki tej pracy Leszek Kołakowski ma dobrą podbudowę historyczną do wyciągania wniosków: Ważnym zadaniem dla Kościoła jest strzec, by wierni nie padali pastwą samozwańczych przyjaciół Boga i fałszywych proroków, oraz określić kryteria, dzięki którym można odróżnić autentyczną pobożność od oszustw szarlatanerii i szatańskich pokus (s. 111).

Esej pt. Obecność mitu (1994) wskazuje na pewną ewolucję w myśleniu w kierunku metafizyki. Leszek Kołakowski dostrzega konieczność myślenia mitycznego dla każdego człowieka. Radykalni mistycy ... jeśli uważają, że istnieje rozbieżność między bezpośrednimi nakazami Boga a wymaganiami Kościoła, to rzecz jasna nie mają najmniejszej wątpliwości, komu pozostać wiernym (Jeśli nie ma Boga, s. 121). W kontekście tych słów Leszek Kołakowski staje się bardziej zrozumiały: życie i poglądy stają się jednym. Słowa te tłumaczą jego mocne zaangażowanie w tematykę religijną (właściwie wszystkie jego dzieła dotyczą tej problematyki), przy równoczesnym utrzymywaniu postawy ateistycznej. Praca myślowa Leszka Kołakowskiego, stanowi nie lada wyzwanie dla adwersarzy i komentatorów, o czym świadczą liczne publikacje, na temat jego życia i twórczości. Zmagając się z rzeczywistością, podsuwa prowokacyjne perspektywy jej odczytania.

 

W opracowaniu wykorzystano następujące pozycje:

1. Bek, Bogusław; Wiesław Chudoba; Piotr Tusiński (1994). Leszek Kołakowski - honorowy radomianin. Radom : Rada Miejska i Zarząd Miasta

2. Kłoczowski, Jan Andrzej (1994). Leszek Kołakowski - Portret intelektualny. W: Leszek Kołakowski - honorowy radomianin. Radom : Rada Miejska i Zarząd Miasta

3. Kłoczowski, Jan Andrzej (1994). Więcej niż mit : Leszka Kołakowskiego spory o religię. Kraków: Znak
4. Współcześni Polscy Pisarze Badacze Literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 4. Warszawa, WSiP, 1996